Günümüz eğitim dünyası, dijital teknolojilerin hızla entegre olmasıyla köklü bir dönüşüm yaşamaktadır. Bilgiye erişim biçimlerini, öğrenme süreçlerine katılım şekillerini ve akademik başarıyı derinden etkileyen bu teknolojiler, özellikle son yıllarda pandeminin etkisiyle daha da önem kazanmıştır. Çevrimiçi kaynaklar ve uzaktan eğitim yöntemleri, bilgiye hızlı erişim, işbirlikçi öğrenme ve kişiselleştirilmiş öğretim gibi avantajlar sunsa da, bu dijital fırsatların eşit dağılmaması ciddi eşitsizliklere yol açmaktadır. Özellikle sosyoekonomik düzeyi düşük öğrenciler, yeterli dijital altyapıya, internet bağlantısına veya kaliteli cihazlara sahip olamamaktadır. Bu durum, eğitimde dijital bir uçurum yaratarak öğrencilerin akademik başarılarını ve öğrenme motivasyonlarını olumsuz etkilemektedir. Bu bağlamda yapılan bir çalışma, teknolojik erişimdeki bu eksikliğin öğrencilerin eğitim başarısı ve motivasyonu üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde incelemeyi amaçlamıştır.Dijital Uçurum ve Akademik Başarı Üzerindeki Etkileri
Dijital uçurum, bireyler veya gruplar arasındaki teknolojik araçlara erişim, bu araçları kullanma becerileri, dijital okuryazarlık ve bilgiye ulaşım olanaklarındaki farklılıkları ifade eden çok boyutlu bir kavramdır. Eğitim bağlamında, bu uçurum öğrencilerin ders materyallerine erişimini, çevrimiçi öğrenme platformlarını kullanma yeteneklerini ve dijital bilgiyi yorumlama becerilerini doğrudan etkilemektedir. Teknolojik altyapının yetersiz olduğu veya dijital kaynaklara ulaşımın kısıtlı olduğu bölgelerde, öğrenciler bilgiye erişimde ciddi zorluklar yaşamakta, bu da onların öğrenme süreçlerine tam katılımını engelleyerek akademik başarılarını düşürmektedir. Karma yöntemle gerçekleştirilen bu çalışmada, düşük sosyoekonomik gruptaki 150 öğrencinin teknoloji erişim skorları 4.8 iken, akademik başarı ortalamaları 61 olarak ölçülmüştür. Yüksek sosyoekonomik gruptaki 150 öğrencinin ise teknoloji erişim skorları 7.6 ve akademik başarı ortalamaları 87 olarak tespit edilmiştir. Bu bulgular, teknolojik erişimin akademik başarı ile anlamlı ve pozitif bir ilişkisi olduğunu göstermektedir.
Teknolojik Erişim Eksikliğinin Öğrenme Motivasyonu Üzerindeki Etkileri
Öğrenme motivasyonu, öğrencilerin eğitim süreçlerine aktif katılımını ve akademik başarılarını belirleyen temel unsurlardan biridir. Beklenti-değer teorisine göre, öğrencilerin öğrenmeye yönelik motivasyonları, gelecekteki başarı beklentileri ve öğrenme sürecinden elde edecekleri değerin subjektif algılanmasıyla doğrudan ilişkilidir. Ancak, dijital teknolojilere erişimde yaşanan eksiklikler, öğrencilerin bu beklentilerini olumsuz yönde etkileyerek motivasyon düzeylerinde düşüşe yol açabilmektedir. Özellikle dijital kaynaklara ve çevrimiçi eğitim materyallerine ulaşımın kısıtlı olduğu durumlarda, öğrencilerin derslere olan ilgisi azalmakta, özgüvenleri sarsılmakta ve dolayısıyla akademik performansları üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre, düşük sosyoekonomik gruptaki öğrencilerin öğrenme motivasyonu ortalaması 3.2 iken, yüksek sosyoekonomik gruptaki öğrencilerin motivasyon ortalaması 4.2 olarak belirlenmiştir. Bu durum, teknolojik erişimin artmasının öğrenme motivasyonunu da artırdığını açıkça ortaya koymaktadır. Yapılan regresyon analizleri, teknolojik erişim skorunda her bir birimlik artışın not ortalamasında yaklaşık 0.1 puanlık artışa neden olduğunu saptamıştır.
Sonuç ve Öneriler
Bu çalışma, dijital uçurumun eğitimdeki yansımalarını ele alarak teknolojik erişim eksikliklerinin öğrencilerin akademik başarıları ve öğrenme motivasyonları üzerindeki ciddi etkilerini gözler önüne sermektedir. Mevcut bulgular, dijital kaynaklara sınırlı erişimin sadece bireysel öğrenciler üzerinde değil, aynı zamanda eğitim sisteminin genel işleyişi ve eşitlikçi öğrenme ortamlarının sürdürülebilirliği açısından da önemli sonuçlar doğurduğunu göstermektedir.
Dijital uçurumun giderilmesi ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması için kapsamlı politika önlemlerinin alınması elzemdir. Bu bağlamda aşağıdaki öneriler sunulmaktadır:
• Altyapı Yatırımlarının Artırılması: Dezavantajlı bölgelerde dijital altyapının güçlendirilmesi, öğrencilere eşit eğitim fırsatları sunmak için kritik öneme sahiptir. Özellikle kırsal ve düşük sosyoekonomik bölgelerde, yüksek hızlı internet erişimi ve uygun maliyetli teknolojik cihazların temin edilmesi gerekmektedir.
• Dijital Okuryazarlık Eğitimleri: Öğrencilerin dijital araçları etkin ve güvenli bir şekilde kullanabilmeleri için dijital okuryazarlık eğitimlerinin müfredata entegre edilmesi önemlidir. Bu eğitimler, öğrencilerin dijital dünyada karşılaşabilecekleri risklere karşı bilinçlenmelerini ve teknolojiyi verimli kullanmalarını sağlayacaktır.
• Öğretmenlerin Teknoloji Kullanım Becerilerinin Geliştirilmesi: Öğretmenlerin dijital pedagojik becerilerinin artırılması, teknolojinin eğitim süreçlerine etkili bir şekilde entegre edilmesini destekleyecektir. Bu kapsamda, hizmet içi eğitim programları ve sürekli mesleki gelişim fırsatları sunulmalıdır.
• Destekleyici Eğitim Materyallerinin Sağlanması: Öğrencilerin farklı öğrenme stillerine uygun, interaktif ve erişilebilir dijital eğitim materyallerinin geliştirilmesi ve paylaşılması, öğrenme süreçlerini zenginleştirecektir.
• Ailelerin Bilinçlendirilmesi ve Desteklenmesi: Ailelerin dijital eğitim konusunda farkındalıklarının artırılması ve evde öğrenme ortamlarının iyileştirilmesi için destekleyici programlar uygulanmalıdır.
Teknolojik erişim eksikliği, modern eğitim sistemlerinde göz ardı edilemeyecek kadar kritik bir sorundur ve bu sorunun çözümü, yalnızca öğrencilerin bireysel başarılarını değil, aynı zamanda toplumsal kalkınmayı da doğrudan etkileyecektir. Eğitimde dijital uçurumu kapatmak, sadece teknolojik bir mesele değil, aynı zamanda sosyal adalet ve sürdürülebilir kalkınma açısından da bir zorunluluktur. Tüm paydaşların koordineli bir şekilde hareket ederek kapsamlı ve uzun vadeli çözümler üretmesi büyük önem taşımaktadır.
Listen As A Podcast
This blog post was automatically generated by AI using the article as the source. Some data may have been lost during the creation process. You are encouraged to review the original article.
Click here for the original article.
Çimen Çakar, A. (2025). Teknolojik Erişimin Sosyoekonomik Etkenlerle Kesişimi: Öğrencilerin Eğitim Başarısı ve Motivasyonu Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Öğrenen Toplum Dergisi, 2(1), 21-31. https://doi.org/10.64782/istlj22272131
