Yapay Zekâ (YZ) Kullanım Politikası

1. Amaç

Bu politika, YZ ve jeneratif YZ araçlarının yazar, hakem ve editör rollerinde nasıl kullanılabileceğini düzenlemek; şeffaflığı sağlamak; akademik bütünlüğü, sorumluluğu ve etik ilkeleri korumaktır.

2. Kapsam — kimleri bağlar

  • Makale yazarları (ilk yazar ve diğer katkı sağlayanlar)

  • Hakemler

  • Editörler ve yayın kurulu üyeleri
    Politika tüm gönderiler (makale metni, tablolar, şekiller, program kodu, veriler ve ek materyaller dahil) için geçerlidir.

3. Temel ilkeler

  • YZ araçları yazar olarak gösterilemez.

  • Kullanım şeffaf olmalıdır: yazarlar hangi araçla, nasıl ve ne amaçla kullanıldığını makalenin Teşekkür veya ayrı bir YZ Kullanımı bölümünde açıkça belirtmelidir.

  • Yazarlar tüm içerik için nihai sorumludur: YZ tarafından üretilen / önerilen metin, veri, referans vb.’nin doğruluğunu teyit etmeli ve hataları düzeltmelidir.

  • Hakemler YZ araçlarını yardımcı olarak kullanabilir; ancak gizli yüklemeler yapamazlar, kendi özgün değerlendirmelerini sunmalıdırlar; eğer YZ kullanıldıysa bunu raporda belirtmelidirler.

4. Yazarlar için kurallar ve zorunluluklar

4.1 Yapılması gerekenler

  1. YZ kullanıldıysa, Teşekkür bölümünde veya “YZ Kullanımı” başlığı altında şunları açıklayın:

    • Araç(lar)ın adı ve sürümü,

    • Hangi bölüm(ler)de / işlevde kullanıldığı,

    • YZ çıktılarının nasıl doğrulandığı ve düzeltilip düzeltildiği.

  2. YZ asla yazar gösterilemez.

  3. Görseller/figürler YZ ile üretildiyse kaynağı ve izin durumunu belirtin.

  4. Referanslar: YZ tarafından üretilmiş veya önerilmiş kaynakların doğruluğunu yazarlar titizlikle kontrol etmeli.

4.2 Yasaklar / reddedilme nedeni olacak hususlar

  • Makalenin tamamının veya ana bilimsel içeriğinin YZ tarafından otomatik olarak yazılması ve beyan edilmemesi.

  • YZ’nin ürettiği doğrulanmamış veri, uydurma referanslar ya da yanlış bilgiler içermesi.

  • YZ’yi yazar olarak listelemek.

5. Hakemler için kurallar

  • Hakemler değerlendirme yaparken YZ araçlarını dil düzeltme, özet çıkarma veya kaynak kontrolünde yardımcı olarak kullanabilirler; gizli içerikleri dış servislere yükleyemezler.

  • Nihai değerlendirme kendi uzman görüşlerine dayanmalı; YZ destekli yorumlar varsa, bu kullanım belirtilmeli.

6. Editörler / Yayın Kurulu için kurallar

  • Editörler gizli içerikleri yetkisiz YZ hizmetlerine yükleyemezler.

  • Şüphe durumlarında YZ kullanım beyanını talep edebilirler ve gerekirse doğrulama isteyebilirler.

7. Denetim, tespit ve yaptırımlar

  • Dergi, YZ kullanım beyanını doğrulamak için metin-inceleme araçları ya da manuel kontrol yapabilir.

  • Beyan eksikliği veya uygunsuz kullanım tespit edilirse önce yazarlardan açıklama istenir; ihlal doğrulanırsa makale reddedilir veya yayımlandıysa düzeltme ya da çekilme işlemi başlatılabilir.

8. Örnek metinler — Yazarlar için

Türkçe örnek (kısa)

“Bu çalışmada metin düzenleme ve dil akıcılığı sağlamak amacıyla OpenAI ChatGPT sürüm X.X kullanılmıştır. ChatGPT tarafından önerilen tüm içerikler yazarlar tarafından gözden geçirilmiş, doğrulanmış ve gerekirse düzeltilmiştir. YZ tarafından önerilen veri veya referans kullanılmış ise, bunların doğruluğu yazarlarca teyit edilmiştir.”

İngilizce örnek (kısa)

“This work used OpenAI ChatGPT version X.X for language polishing. All outputs produced by the tool were reviewed and edited by the authors, who accept responsibility for the content and accuracy of the final manuscript.”

Uzun / hassas kullanım örneği (kod / veri / analiz)

“Bazı analiz önerileri ve prototip kod parçaları YZ tarafından oluşturulmuştur. Yazarlar bu önerileri deneysel olarak doğrulamış, uyarlamış ve hataları düzeltmiştir. Hiçbir deneysel veri, sonuç veya nihai istatistiksel analiz yalnızca YZ’ye dayanarak sunulmamıştır.”

Bu politika COPE, PLOS, DOAJ, WAME ve Elsevier ile uyumludur.